Keuzestress: welke rijst gebruik je voor welk gerecht?
Rijst op de korrel
Rijst past in heel veel gerechten. Maar dat er meer dan 40.000 soorten zijn, kan wel eens voor paniek zorgen in de rayon droge voeding. Want: welke rijst gebruik je voor welk gerecht? De ene rijst is immers de andere niet.
Rijst is een populaire vorm van koolhydraten in onze keuken. Over de hele wereld groeien er bovendien meer dan 40.000 variëteiten. Die belanden gelukkig niet allemaal in de plaatselijke supermarkt. Maar zelfs een blik op de eigen voorraadkast veroorzaakt al lichte keuzestress. Want welke rijst gebruik je voor welk gerecht?
Het slechte nieuws: je kan de ene soort rijst niet zomaar vervangen door de andere. Elke rijstsoort heeft een eigen smaak, textuur en specifieke eigenschappen die passen in een bepaalde bereiding. Deze bepalen welke rijst je kan gebruiken. Het goede nieuws: je kan rijst ruwweg indelen in drie categorieën, volgens de lengte van de korrel.
Lange, medium of korte korrel?
- Langkorrelige rijst, zoals basmati of jasmijnrijst, heeft een lange korrel. De soorten kunnen verschillen in textuur en aroma. Wel hebben ze allemaal een relatief laag zetmeelgehalte. Als je ze juist bereidt, krijg je een licht en droog, niet plakkerig resultaat.
- Kortkorrelige rijst, zoals Japanse of Chinese rijst, is rond en zetmeelrijk. De gekookte korrels klonteren daardoor samen. Het soort rijst dat je makkelijk met eetstokjes kunt eten, dus. Sommige soorten worden ook gebruikt voor rijstdesserts.
- Middelkorrelige rijst valt er tussenin. De korrel is korter dan langkorrelige, maar niet zo zetmeelrijk als de kortkorrelige rijst. Een voorbeeld is de Japonica, de typische tafelrijst in China, Korea en Japan. Ook Italiaanse risottorijst, zoals de arborio, heeft een gemiddelde korrel.
Welke rijst gebruik je nu voor welk gerecht?
Witte rijst of zilvervliesrijst?
Bij witte rijst en zilvervliesrijst gaat het eigenlijk om dezelfde langkorrelige rijst. Voor witte rijst worden het vliesje en het kaf verwijderd. Deze rijstsoort bevat daardoor weinig vezels. Dankzij de neutrale smaak is hij multi-inzetbaar. Witte rijst kan gebruikt worden in veel gerechten én is goedkoop. Dat maakt er de populairste rijstsoort van.
Bij zilvervliesrijst (bruine of volkoren rijst) blijft het vliesje om de korrel zitten. Daardoor zitten er meer vitamines en mineralen in. De rijst bevat meer vezels. Hij is dus voedzamer en geeft meer verzadiging. De bereidingstijd is wel langer dan bij witte rijst. Hij is heerlijk in gevulde paprika’s, stoofschotels en roerbakgerechten.
Basmati en jasmijn
Basmati- en jasmijnrijst zijn aromatische rijstsoorten met een lange korrel. Ze hebben een natuurlijk nootachtig aroma. Basmati heeft een fijnere korrel dan witte rijst. Het is de standaardrijst in de Indiase keuken, voor curry’s bijvoorbeeld. Er zijn witte en bruine varianten. De bruine hebben een sterker aroma. Ook jasmijnrijst heeft een stevige witte korrel en wordt gebruikt in de Thaise keuken. Welke rijst je gebruikt, hangt af van je persoonlijke smaak. Pandanrijst is dan weer rijst waar pandan-extract wordt aan toegevoegd voor de smaak. Pandanrijst en jasmijnrijst zijn inwisselbaar.
Arborio en arroz bomba
Het geheim achter een goede risotto is de arboriorijst. De zetmeelrijke witte rijst neemt alle kookvloeistof op. Intussen komt het zetmeel vrij, wat zorgt voor een rijke, romige textuur. Je kunt arborio ook gebruiken voor paella of rijstpap. Voor paella is arroz bomba natuurlijk nog beter. Deze Spaanse rijst kan een massa vloeistof opnemen zonder z’n vorm te verliezen.
Sushi- en kleefrijst
Ook sushirijst is rijk aan zetmeel. De kortkorrelige witte rijst kleeft na het koken aan elkaar. De rijst is zo stevig genoeg om er sushi mee te maken. Kleefrijst of s’ticky rice’ is een zoete, plakkerige rijst. Hij kan zowel dienen voor desserts als voor hartige gerechten. Denk aan de Japanse Onigiri en Ohagi, hartige en zoete rijstballen.
Rode rijst
De voedzame rode rijst is rijk aan vezels en eiwitten. De langkorrelige, stevige Himalayarijst doet het goed in salades, gebakken rijstschotels en goedgekruid vlees. Bhutanese rode rijst heeft een kortere korrel. Deze rijst gebruik je in pilav, stoofpotjes of als bijgerecht.
Wilde rijst
Wilde rijst lijkt eerder op lange naaldjes dan op korrels. Het is dan ook geen rijst maar een grassoort die langs het water groeit. Hij groeit ook helemaal niet in het wild maar wordt gewoon verbouwd. Wilde rijst heeft een hoog eiwit- en vezelgehalte en bevat heel wat antioxidanten. Dat maakt ‘m nog gezonder dan rode of zilvervliesrijst. Wilde rijst wordt vaak gemengd met echte rijst. Lekker in roerbakgerechten of om je stoofpotjes een bijzondere twist te geven.
Parboiled of instant?
Parboiled rijst wordt na de oogst onder druk gestoomd in het kaf. Hij behoudt daardoor meer voedingsstoffen. De rijst wordt hierdoor harder waardoor het koken langer duurt dan bij witte rijst. Deze rijst wordt dikwijls gebruikt in de slowcooker omdat hij niet papperig wordt. Graag een snelle rijstmaaltijd? Ga dan voor instant rijst. Deze werd voorgekookt, wat soms wel ten koste gaat van de textuur.
Voor welk rijstgerecht ga jij? 20 recepten…
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest, YouTube en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
