Plukvers gekruid
Niks lekkerder dan jonge kruiden om in je zomerse gerechten nog meer smaak te brengen. Waarom ze niet zelf kweken? Makkelijk én leuk. Wij geven je alvast enkele handige kruidentips!
Lekker bij: tomaten, salades, pasta, pesto
Zelf kweken: zelfgekweekt basilicum leeft veel langer dan planten uit de supermarkt. Zet de plant in goed doorlatende, vochtige grond op een warme, zonnige plek, enigszins beschut tegen felle middagzon.
Succestip: basilicum is gevoelig voor koude en vraagt minimaal 10 tot 15° C.
Extra troef: dit kruid houdt vliegjes en bladluizen weg van de planten in de buurt.
Rozemarijn
Lekker bij: gebakken aardappeltjes, Provençaalse gerechten, kip, lams- en varkensvlees, vruchtenconfituur
Zelf kweken: geef de plant een warm en zonnig plekje in goed doorlatende grond. In volle grond kan hij uitgroeien tot een flinke struik, maar hij doet het ook prima in pot.
Succestip: bescherm rozemarijn in pot tegen winterse kou en vooral tegen vocht.
Extra troef: de plant is wintergroen en bloeit van begin voorjaar tot begin zomer met kleine, lichtblauwe bloemen.
Peterselie
Lekker bij: soep, saus, aardappelen, asperges, vis, bouquet garni, kruidenmayonaise
Zelf kweken: peterselie zaaien vergt wat geduld (tot 4 weken voor het zaad kiemt). Plantjes kopen gaat dus sneller. Geef peterselie een plekje in halfschaduw, in losse, vruchtbare grond. Geef vooral tijdens de zomer ruim water.
Succestip: laat de zaden vooraf 24 uur in water weken. Ze willen ook een gelijkmatige, eerder hoge kiemtemperatuur (minstens 18° C).
Extra troef: al eens gedacht aan een peterseliehaagje? Dit kruid is een mooi randplantje.
Kervel
Lekker bij: soep, vis, eieren
Zelf kweken: kervel vraagt goed bewerkte, lichte, niet te droge grond in halfschaduw, maar kan ook in pot worden geteeld. Zaai vanaf het voorjaar tot in de zomer om de zes tot acht weken, om steeds verse kervel te hebben.
Succestip: bescherm kervel in de zomer tegen de zon, om te voorkomen dat de planten doorschieten en gaan bloeien. Ze verliezen dan hun smaak.
Extra troef: kervel is rijk aan vitamine C.
Tijm
Lekker bij: kruidenolie, marinade, soepen, stoofschotels
Zelf kweken: er zijn opgaande en kruipende soorten. De opgaande zijn het gemakkelijkst te plukken. Koop een stevige plant en zet hem in goed doorlatende, rijke grond in de volle zon. Snoei in het voorjaar lichtjes, om de vorming van nieuwe scheuten (met meer smaak) te bevorderen.
Succestip: tijm heeft een hekel aan vochtige winters en natte voeten. Meng voor een plant in volle grond daarom wat grind of steenslag door de bodem. In een pot komt onderaan een drainagelaag van kiezels of potscherven.
Extra troef: ook de bloempjes (roze, paars of wit) kunnen in gerechten worden gebruikt.
Koriander
Lekker bij: Aziatische en Noord-Afrikaanse gerechten, stoofschotels, salades
Zelf kweken: koriander is een makkelijke plant die je al vroeg in het voorjaar kunt zaaien. Zet de plant in lichte, goed doorlatende grond in de zon.
Succestip: de plant houdt niet van te veel vocht en wordt niet graag verplant.
Extra troef: ook de witte bloemen zijn eetbaar, net als de zaden die vanaf de zomer geoogst kunnen worden.
Dille
Lekker bij: vis, komkommer, kruidenazijn, kruidenboter (het gekneusde zaad)
Zelf kweken: zaai meteen op de definitieve plek. Dille vraagt goed doorlatende grond, een zonnige plek en beschutting tegen de wind. Ook in een grote pot doet de plant het goed.
Succestip: omdat dille tot 1 m hoog kan worden, heeft het vaak een steuntje nodig, vooral op een minder beschutte plek.
Extra troef: de gele bloemen kun je gebruiken bij het inmaken van augurken. De zaden zijn lekker in cake of brood.
Oregano
Lekker bij: tomaten, pastasauzen, lamsvlees
Zelf kweken: Oregano is hetzelfde als wilde marjolein. Je kunt de plant zaaien, stekken of scheuren, en hij gaat jarenlang mee. Geef oregano een zonnige plek (voor extra smaak en aroma) in goed doorlatende grond.
Succestip: knip oregano na de bloei kort, om nieuwe groei te bevorderen.
Extra troef: bijen en vlinders zijn dol op dit kruid.
Bieslook
Lekker bij: (aardappel)salades, plattekaas, zure room (voor gevulde aardappelen) kruidenvinaigrette, sausen
Zelf kweken: zaaien gaat gemakkelijk, maar een plantje kopen en uitplanten, gaat extra snel. Hou bieslook wel voldoende vochtig (ook in pot) en zet 'm in de zon.
Succestip: hoe meer je van bieslook knipt (sprieten net boven de grond afknippen), hoe beter hij groeit. Na vier tot vijf jaar kun je hem het beste uitgraven en scheuren.
Extra troef: bieslook tussen worteltjes houdt wortelvlieg op afstand.
Munt
Lekker bij: thee, fruitsalade, erwtjes, ijs
Zelf kweken: voor een goede kwaliteit kun je het beste een plantje kopen en verplanten naar een grotere pot. De plant houdt van vochtige, humusrijke grond in halfschaduw.
Succestip: munt is een beruchte woekerplant, hou 'm daarom liever in pot. Of zet 'm in een ingegraven bodemloze emmer in de volle grond.
Extra troef: munt is heel goed voor de spijsvertering.
Dragon
Lekker bij: kip, vis, rijst, vinaigrette, kruidenazijn, sausen (zoals bearnaise)
Zelf kweken: in onze streken heeft het zaad geen kiemkracht. Koop daarom een plantje en zet het op een beschutte, zonnige plek in voedzame en goed doorlaatbare grond. Dragon is geen ideale potplant.
Succestip: het kruid is winterhard, maar heeft in de winter toch graag een dekentje, bijvoorbeeld van droog blad.
Extra troef: ideaal als oppepper van wat flets smakende gerechten, en dus ook heel bruikbaar in een zoutloos dieet.
Salie
Lekker bij: gevulde paprika en courgette, bolognaisesaus, paling, varkensvlees, wild, gevogelte
Zelf kweken: salie is makkelijk uit zaad op te kweken, maar stekken – gewoon enkele takjes van een gezonde plant in de grond steken – is nog gemakkelijker. Geef salie een zonnige plek in niet al te vochtige, goed doorlaatbare grond.
Succestip: snoei de plant na de bloei, om hem mooi compact te houden.
Extra troef: salie trekt allerlei nuttige insecten aan.
Kruiden oogsten en bewaren
- Pluk kruiden bij voorkeur 's ochtends.
- Wintergroene kruiden, zoals rozemarijn, kun je het hele jaar oogsten. Je hoeft ze dus niet te drogen, je plukt ze beter vers.
- Pluk van doorlevende kruiden, zoals oregano of tijm, niet meer dan een derde van de beschikbare blaadjes per keer: ze groeien maar langzaam weer aan.
- Zachte kruiden zoals kervel, dille, bieslook, basilicum, munt of koriander kun je snipperen en invriezen in ijsblokvormpjes.
Voor meer smaak
- Basilicum is het lekkerst als je de blaadjes niet snijdt, maar scheurt.
- Laat basilicum, bieslook, peterselie, munt en kervel niet meekoken, dan verliezen ze hun smaak.
- Tijm, rozemarijn, oregano en salie moeten net wél meestoven om hun volle aroma vrij te geven.