Lekkers uit de zee: zeewier en zeegroenten
Groe(n)ten van aan de zee!
Gezond en supersmaakvol, wat wil je nog meer? Geen wonder dat zeewier en zeegroenten steeds meer in gastronomische gerechten opduiken. Even kennismaken met de lekkerste plantjes van aan de kust.
Zeewier
Zeewier wordt onderverdeeld in drie kleuren: groen, bruin en rood. De groene wieren, zoals zeesla, groeien dicht bij het wateroppervlak. Je kan ze nog het best vergelijken met planten die op het land groeien, want ze hebben hetzelfde type bladgroen. Iets dieper in zee, tot 3 meter onder het wateroppervlak, vind je de bruine wieren. Meestal hebben deze wieren veel vertakkingen en knobbeltjes. De meest bekende zeewieren komen uit deze groep: kombu, wakame, hijiki en zeespaghetti. Nóg veel dieper groeien rode zeewieren.
Nori
Dit roodwier wordt enkel gedroogd en geroosterd gebruikt, in flinterdunne velletjes en vooral als verpakking voor sushi. Ze zijn erg zilt met een grassige ondertoon en smaken een beetje naar paddenstoelen. De beste nori komt uit Japan (ariake nori) en wordt gekweekt in voedingsrijke delen van de zee.
Ontdek hier lekkere recepten met nori.
Wakame
Wakame heeft een stijve middennerf en zacht blad. Meestal eten we het blad in rauwkost of salades, want wakame is – mits gespoeld – prima rauw te eten. Je kunt het ook in een soep of bouillon doen aan het eind van de bereidingstijd. Door het kort te verhitten, blijven de voedingswaarden behouden. De middennerf kan wel goed tegen langere bereiding.
In Japan wordt dit bruinwier gebruikt in soepen, salades en bijgerechten. De smaak is licht zoet en delicaat, met een zilte ondertoon.
Ontdek hier lekkere recepten met wakame.
Agar agar
Agaragar (ook 'agar' of 'kanten' genoemd) is het extract van een bepaald soort rood zeewier en heeft een sterk gelerende werking. Het kan gebruikt worden als bindmiddel bij o.a. confituur, pudding, (fruit)desserten, ijsroom en soep. Het is een vegetarisch alternatief voor gelatine en is verkrijgbaar in de vorm van staven, vlokken of poeder.
Ontdek hier lekkere recepten met agar agar.
Hijiki
Hijiki heeft een rijke paddenstoelachtige smaak met bittere ondertoon die je niet direct zou linken aan de zee. Het bruinwier wordt verkocht als gedroogde steeltjes die je moet laten trekken. In Japan stoven ze hijiki vaak met sojasaus, mirin en sake. De textuur lijkt een beetje op die van gegaarde wortelreepjes.
Kombu (Kelp)
Technisch gezien is dit bruinwier uit het Noorden van Japan een alge. Het is een erg veelzijdig ingrediënt, zonder de typische visgeur van andere zeewier en eerder fris van smaak. Kombu is een goede basis voor dashibouillon omdat het zowat het symbool is van umami: zilt en hartig. Het witte poeder op de buitenkant hoef je niet weg te spoelen, want net daar zit de smaak.
Kombu moet je verhitten omdat er veel jodium in zit. Door verhitting wordt het wier malser en komt de zilte smaak beter uit. Het versterkt de smaak, versnelt het kookproces, ontgift en meer.
Ontdek hier lekkere recepten met kombu.
Dulse
Dulse eet je bij voorkeur rauw, vanwege alle spoorelementen, vitaminen en eiwitten die erin zitten. Je hoeft het alleen maar te spoelen om te profiteren van alle voedingsstoffen en smaak!
Het is echte proteïnebom, dit roodwier. Je koopt het meestal gedroogd in vlokken. Zodra je die bakt of roostert, krijg je de onmiskenbare smaak én het aroma van spek. In Ierland is het een populaire snack bij een biertje.
Verwerk hem in deze heerlijke zeesalade met sesamdressing.
Zeespaghetti
Als je het zout van zeespaghetti spoelt en het wier 10 minuten stoomt, blijft het knapperig. Het is minder vezelig en dus licht verteerbaar. Of spoel het en bak het een paar minuten in een koekenpan met een sjalotje en wat olie. Of eet het rauw, alleen afgespoeld.
Gedroogd lijkt zeespaghetti – of zeeboontjes – van smaak en textuur op reepjes gedroogd vlees. Geweekt wordt dit bruinwier zacht met een crunchy textuur. Je kunt het koken als spaghetti, maar gebruik het niet als vervanger, want daarvoor zijn de mineralen te geconcentreerd. Een mengeling van beide is wel lekker. Gefrituurd is zeespaghetti een heerlijk hapje.
Zeesla
Dit groene wier lijkt erg op kropsla en heeft een spinazie-achtige notensmaak. Je kunt het ongekookt eten in salades, maar ook gebruiken als 'wrap' en zelfs in de plaats van nori bij sushi. Zeesla spoelt regelmatig aan op het strand, ook bij ons aan de kust, en kun je zo meenemen. Let wel op, het wier gaat snel rotten als het eenmaal uit het water komt.
Probeer onze garnalenburger met zeesla.
Zeegroenten
Ook kustgroenten eisen hun plaats op in de gastronomische keuken. Anders dan wieren groeien ze niet ín het water, maar wel aan de kust. Verwerk ze zo snel mogelijk na aankoop. Hoe langer je ze bewaart, hoe meer smaak- en voedingsstoffen verloren gaan.
Zeekool
Deze koolsoort groeit aan de meeste kusten. De smaak is een perfecte kruising tussen groene asperges en broccoli. Je kunt ze rauw eten in een salade of stomen.
Strandpostelein
Een lekker kruid met vlezige blaadjes die lijken op die van gewone postelein. Het groeit op zoute kustplekken. Ook deze blaadjes zie je vaak als garnituur opduiken.
Zeekraal
Je kunt de steeltjes van dit zilte plantje rauw eten, roerbakken of blancheren. Vroeger werd zeekraal uitsluitend in het wild geoogst, maar tegenwoordig is het een bedreigd plantje. Het wordt nu gekweekt in verzilte gebieden, vooral in Zeeland en aan de Franse kust.
Ontdek hier lekkere recepten met zeekraal.
Lamsoor
Lamsoor of zee-aster groeit in slikken en schorren, dus staat af en toe onder zeewater. De zoute blaadjes zijn heel lekker als je ze roerbakt in wat boter of olijfolie. Je kunt ze ook mengen met puree voor een ziltige 'stoemp'. Heerlijk bij vis, maar ook bij lamsvlees.
Ontdek hier lekkere recepten met lamsoor.
Oesterblad
Deze verrassende groente kun je in je eigen moestuin kweken. De satijnachtige blaadjes zorgen voor een vreemde smaaksensatie: je zou zweren dat het een oester is. In restaurants gebruiken chefs oesterblad vaak als garnituur.
Zeelavas
Dit zeldzame plantje groeit in het wild enkel op koude plekken, zoals Scandinavië en Schotland. De blaadjes lijken op selderblad, de smaak is een kruising van selder, bladpeterselie en maggikruid.
Zeebiet
Alle bietensoorten, zelfs suikerbiet, stammen af van deze oerbiet. Ze groeit aan de voet van duinen en zeedijken. Je kunt zowel de wortel als het blad eten. Hoe jonger, hoe beter van smaak.
Zeevenkel
Zeevenkel groeit meestal in rotsachtige spleten aan de kust. De venkelachtige smaak van deze aromatische plant combineert goed met vlees, vis en zeevruchten.
Gedroogde algen en wieren
Droge wiervlokken kun je overal over strooien, zoals salades en soepen. Voor een tartaar of een zoeter recept met meer smaak, kun je ze wellen in olie, water of zelfs in sinaasappel- of grapefruitsap!
Het zout van het wier doen
Als je gezouten vers wier koopt, moet je het zout eraf spoelen voor je ermee gaat koken. Geen paniek! Het is nog eenvoudiger dan groenten schillen.
- Wakame, zeespaghetti en kombu: Dompel het wier 10 seconden in een eerste bak met koud water en dan 3 à 4 minuten in een tweede bak met koud water.
- Dulse en zeesla (die wat teerder zijn): Dompel het wier 10 seconden in een eerste bak met koud water en dan 20 à 30 seconden in een tweede bak met koud water. Je kunt rustig met je vingers het zout van het wier wrijven. Na het tweede bad laat je het wier uitlekken in een vergiet, zodat je het niet beschadigt.
TIP! Bewaar het water uit het tweede bad waarin je wakame, kombu of zeespaghetti hebt geweekt. Het zit vol voedingsstoffen. Je kunt het bij kamerplanten gieten, in een bouillon gebruiken of in het drinkwater van dieren doen.
Tips en weetjes
- Ga eens langs bij je viswinkel of de Aziatische supermarkt. Daar verkopen ze de meeste gedroogde zeewieren. In gewone supermarkten vind je tegenwoordig zeker ook nori, wakame, zeekraal (van mei tot september) en lams- oor (van april tot juli).
- Op een ingrediëntenlijst duiden E400 en E407 op de aanwezigheid van wieren. E400 is alginezuur van algen en E407 is carrageen uit Iers mos. Het zijn verdikkingsmiddelen die nuttig zijn bij de verwerking van ijs, melk, wijn en bier. Ze zorgen er onder meer voor dat deze producten niet gaan schiften in de verpakking.
- Eén van de bekendste nieuwe superfoods is spirulina, een kleine blauw-groene alg. Het is een vitamine- en mineralenbom. De alg wordt in poedervorm of tabletten verkocht. Je immuunsysteem zou erdoor verbeteren én het is een krachtige energiebooster.
Klik hier voor een overzicht van de recepten met zeewier en zeegroenten.
Meer lekkers uit de zee
- Garnalen, gamba, scampi,…: wat is het verschil?
- Deze vissen kun je wél met een gerust hart eten
- Welke vissen zijn nu op hun best?
- Koken met zeegroenten
- Schatten van schelpen
- Super sushi
Tekst: Evelien Rutten
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest, YouTube en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
