Veganisme: wat is dat eigenlijk?
Ben jij vegan?
Veganisme is een levensstijl die steeds populairder wordt, maar waar nog veel verwarring rond bestaat. Wat is het nu eigenlijk en waarom zou je het overwegen?
Wat is veganisme?
Vegetariërs eten natuurlijk geen vlees, maar veganisten gaan nog een stapje verder. Zij eten niets dat van dierlijke oorsprong is, dus ook geen melk, eieren, kaas, honing… Gelukkig zijn er een heleboel plantaardige alternatieven. Vegan kaas, seitanstoof'vlees' en veganistische pizza vind je tegenwoordig al in heel wat winkels.
Waarom word je vegan?
Vegan worden kan overweldigend of veel werk lijken, maar eens je er je weg in vindt, wordt het steeds eenvoudiger. Maar waarom zou je er aan beginnen?
De voor de hand liggende reden is natuurlijk dierenwelzijn. Zo worden hanen bijvoorbeeld geslacht als bijproduct van de eierindustrie, omdat zij geen eieren leggen en worden koeien jaarlijks opnieuw bevrucht om hun melkproductie te blijven stimuleren. Veganisten willen dit dierenleed vermijden door te kiezen voor plantaardige alternatieven.
Daarnaast is de vleesindustrie de meest vervuilende industrie ter wereld en verantwoordelijk voor een grote hoeveelheid van de CO2-uitstoot. Voor 1 kg vlees heb je bovendien duizenden liters water nodig. Veel vegans kiezen voor deze levensstijl uit een ecologisch standpunt.
Vlees en zuivelproducten worden in verschillende studies gelinkt aan kankers en hart- en vaatziekten. Sommige mensen kiezen dus voor een plantaardig dieet uit gezondheidsoverwegingen.
De valkuilen
Dierlijke producten worden jammer genoeg vaak verwerkt in voedsel waarvan je het niet meteen zou verwachten. Als vegan is het dus altijd een beetje opletten. Veel vleesvervangers zijn bijvoorbeeld vegetarisch, maar bevatten wel kaas, melkpoeder of ei en zijn dus niet veganistisch.
Ook verpakkingen kunnen erg misleidend zijn. Wil je echt zeker zijn? Kies dan voor producten met het erkende 'VEGAN'-logo. Staat dat logo er niet op? Lees dan de ingrediëntenlijst goed door. Je zult merken dat er vaak ingrediënten tussen staan die je niet meteen herkent of waarvan je niet weet of ze plantaardig zijn of niet. Zo is melkpoeder van dierlijke oorsprong, maar melkzuur is vegan.
Ook E-nummers of additieven kunnen van dierlijke oorsprong zijn. Zo is de broodverbeteraar E920 gemaakt uit kippenpluimen of varkenshaar.
Soms bevat een product zelf geen dierlijke stoffen, maar zijn ze wel gebruikt tijdens het productieproces. Ook die producten zullen vegans vermijden. Zo gebruikt men onder andere gelatine en eiwit om bepaalde dranken – zoals sommige bieren, wijnen en vruchtensappen – te klaren.
Veganisme vs. plant-based
Technisch gezien is er nog een verschil tussen veganisme en plant-based of plantaardig eten. Wie plant-based is, volgt een voornamelijk plantaardig dieet en eet dus (meestal) geen dierlijke producten.
Veganisten gebruiken geen enkel product van dierlijke oorsprong, ze gebruiken dus ook geen cosmetica waar bijenwas in zit of dragen geen wollen truien. Plant-based zijn gaat dus enkel over je voedingspatroon terwijl veganisme betrekking heeft op je volledige levensstijl.
Iemand die plant-based is eet ook vooral wholefoods, zoals groenten, fruit, noten… en vermijdt bewerkte producten. Terwijl een vegan ook wel eens een vegan pizza, oreo-koekjes of veganistisch ijs zal eten, probeert iemand die plant-based is deze bewerkte producten te vermijden en te kiezen voor gezonde voeding.
Kan het voor iedereen?
Diëtiste Alessia Couvreur: "In principe kan iedereen veganist worden, op voorwaarde dat je het goed plant. Ook kinderen en zwangere vrouwen kunnen plantaardig eten. Zwangere vrouwen moeten wel opletten dat ze voldoende ijzer binnenkrijgen, want dat is tijdens de zwangerschap extra belangrijk. Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven en veganistisch eten, nemen ook het best een omega 3-supplement. Voor mensen die vatbaar zijn voor een eetstoornis of er een hebben, is het belangrijk om te bepalen of ze om de juiste redenen veganistisch eten en voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen. Altijd de ingrediënten moeten controleren, kan voor hen ook triggerend zijn."
En wat met vitaminen?
Maar krijg je wel al de nodige vitaminen binnen als je volledig plantaardig eet? Het antwoord is zo goed als ja. Natuurlijk moet je gevarieerd genoeg eten en zorgen dat je genoeg calcium, ijzer, proteïnen en dergelijke uit plantaardige producten haalt. Zo zijn quinoa, sojabonen, spinazie, havermout… een ideale bron van proteïne. Tofu, tomaten, bonen en sojamelk zorgen dan weer voor calcium.
De enige vitamine die je als vegan zou moeten bijnemen is vitamine B12. Deze vitamine wordt geproduceerd door bacteriën. Ook in ons lichaam wordt B12 aangemaakt, maar niet opgenomen. Daardoor hebben we een externe bron van B12 nodig. Vaak halen mensen B12 uit dierlijke producten, maar aangezien vegans die niet eten, nemen ze best een supplement.
Is veganisme duur?
Het is een fabeltje dat veganistisch eten duur is. Je maakt het zo duur als je zelf wilt. Vleesvervangers en kaasalternatieven zijn inderdaad vaak duur, maar ze zijn ook eerder een leuk extraatje dan een essentieel onderdeel van het vegan dieet. Met groenten, fruit, noten, zaden en peulvruchten kun je een budgetvriendelijk vegan menu samenstellen.
Is het goed voor de lijn?
Diëtiste Alessia Couvreur: "Door veganistisch te eten ga je niet automatisch vermageren. Net zoals met elk ander dieet hangt het echt af van hoe je het aanpakt. Je kunt ook de hele tijd vegan dingen eten die weinig voedingswaarde hebben en zo zelfs bijkomen. Het is niet de bedoeling dat afvallen je motivatie is om veganist te worden."
Onze favoriete vegan recepten:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest, YouTube en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
