Gratin dauphinois: zo maak je de perfecte gratin
Testkeuken
Gratin is een schijnbaar eenvoudig gerecht: fijngesneden aardappelen met room uit de oven. Maar vergis je niet, er komt best wat techniek bij kijken. Voor je het weet, zijn de aardappelschijfjes niet gaar, gaat de saus schiften of vallen de aardappelen uit elkaar. Met onze tips en tricks maak je de perfecte gratin dauphinois!
De juiste aardappel voor gratin dauphinois
Grote aardappelen snijden niet alleen makkelijker, ze ogen ook mooier. Heb je alleen nog een mix van grote en kleine aardappelen? Leg de grote plakken dan bovenaan. Bintjes zijn ideaal voor een gratin: ze zijn vastkokend en behouden mooi hun vorm. Tegelijk bevatten ze meer zetmeel dan nicolaof charlotte-aardappelen, waardoor de plakjes een beetje aan elkaar gaan 'kleven'. Vermijd zachtkokende aardappelen, die vallen uit elkaar.
De juiste oventemperatuur
Begin op een niet te hoge temperatuur. Anders loop je de kans dat de bovenkant van je gratin te snel bruin wordt, terwijl de aardappelen
nog niet gaar zijn. Tip: zie je de bovenkant bruinen, maar zijn de aardappelen nog hard? Dek de schotel af met aluminiumfolie.
Zijn de aardappelen bijna zacht, maar heb je nog geen mooi goudbruin korstje? Verhoog de oventemperatuur dan van 180 naar 200°C, en laat de gratin onafgedekt nog even bakken. Of steek de gratin een minuutje onder de ovengrill.
Handig hulpje: de mandoline
Een mandoline is een goede investering voor wie veel met groenten werkt. Een goede mandoline kun je instellen op verschillende standen. Hiermee kun je heel exact bepalen hoe dik je je ingrediënt wilt snijden. Dat klinkt banaal, maar het maakt een groot verschil. Voor een groentecarpaccio heb je flinterdunne schijfjes nodig. Bij een gratin – of een lasagne met groenten in plaats van lasagnevellen – is het dan weer handig dat de plakjes allemaal even dik zijn, zodat ze gelijkmatig garen. Wist je trouwens dat de smaakbeleving verandert als groenten anders gesneden zijn?
Kruideninfusie
Door de kruiden te laten infuseren in de melk zorg je dat hun smaken mooi over het hele gerecht verspreid worden. Extra voordeel: doordat het roommengsel warm over de aardappelen gaat, garen ze sneller en vermijd je dat ze rauw uit de oven komen.
3 vuistregels bij gratin dauphinois
- Spoel je aardappelen niet
Als je de aardappelen spoelt, spoel je al het zetmeel eraf. En je hebt het zetmeel nodig voor de binding. Zodra de aardappelschijfjes de warmte voelen, zal het zetmeel ervoor zorgen dat ze aan elkaar gaan kleven. Met een stevige gratin als resultaat. - Kruid élke laag
Vergeet niet om de aardappelplakjes te kruiden. Ga er na elke laag even met het zoutvatje over. Dat bepaalt mee de smaak van je gerecht. - Gebruik volle room
Volle room met een vetgehalte van minstens 30% zal ervoor zorgen dat je saus niet gaat schiften. Plus: het vet zorgt voor een mooibruin korstje. Zeker als je geen kaas gebruikt, is dit essentieel.
Onmisbaar: het korstje
Een gratin dauphinois maak je officieel zonder kaas. Met kaas heet het gratin savoyard. Ben je een echte kaasfanaat – en zijn we dat niet allemaal? – dan kan een handje kaas zeker wel. Al moet het gezegd: weersta de verleiding om véél kaas toe te voegen, het gerecht wordt er zwaar van.
- Voor de typische kaaskorstjessmaak ga je voor emmentaler, parmezaan of gruyère.
- Heb je het graag pittig? Ga dan eens voor geitenkaas of een blauwe kaas zoals stilton. Die passen prima bij de romige aardappelen.
- Voor een uitgesproken kruidensmaak kun je de gratin afwerken met een kruidenkorst.
Gaarheid
De oven is erg belangrijk bij het maken van gratin dauphinois. Vertrouw niet blindelings op het voorgeschreven aantal ovenminuten, maar controleer zélf de gaarheid. Prik met een mesje in de schijfjes aardappel. Als je geen weerstand voelt, zijn ze klaar. Hoe dunner je de aardappelen snijdt, hoe sneller ze gaar zijn. Dikkere schijfjes hebben meer tijd nodig.
SOS geschift
Schift de saus van je gratin? Dan kan 'lichte room' de oorzaak zijn. De lightroom uit de supermarkt bestaat uit volle room, aangelengd met melk (of water) en een dikkingsmiddel. Dat is een chemische verbinding die al eens durft te schiften als je ze verhit.
Millimeterwerk
Vers uit de oven is gratin smeuïg en wat lastig te snijden. Wil je geen gemors? Bak je gratin vooraf, laat 'm afkoelen en snij 'm in de schaal in keurige rechthoekjes. Verwarm de gratin in de schaal nadien weer in de oven en schep de stukken er zo uit.
Makkelijk vooraf
Een gratin kun je perfect op voorhand klaarmaken. Laat je gratin dan het liefst niet helemaal garen, anders wordt hij te zacht wanneer je 'm weer opwarmt. Tips bij het opwarmen:
• Verwarm de oven voor op 160°C.
• Leg een paar klontjes boter op de gratin, dat beschermt hem tegen uitdrogen.
• Droogt hij toch nog uit tijdens het opwarmen? Giet er eventueel nog een beetje room over.
Gratin dauphinois met groenten
Je kunt ook een gratin met groenten maken. Hou dan wel in je achterhoofd dat groenten niet dezelfde hoeveelheid zetmeel bevatten als aardappelen, waardoor de kans bestaat dat de gratin bij het serveren een beetje uit elkaar glijdt. Om die reden is het een goed idee om groenten zoals zoete aardappel, pastinaak of pompoen laag per laag af te wisselen met gewone aardappeltjes.
Lekker met…
Een goed stukje vlees zoals een gebraad, maar een gratin past ook perfect bij een volledige vis zoals een dorade. Je kunt de twee gerechten prima samen in de oven zetten. Zet de gratin onderaan in de oven en steek hem aan het einde nog even onder de grill voor een mooi korstje.
Zo maak je aardappelgratin
Abonneer je op het Libelle Lekker YouTube-kanaal en ontdek er dagelijks toffe kookvideo's.
Basisrecept gratin dauphinois
Ontdek hier het basisrecept voor de perfecte gratin dauphinois.
Gratin dauphinois 6 x anders
Wil je wat variëren op de klassieke gratin dauphinois? Probeer dan een van deze versies!
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest, YouTube en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
