Falafel: wat is het en hoe maak je het?
DIY-veggieballetjes
Je vindt het kant-en-klaar in de supermarkt en het is overheerlijk… Maar wat is falafel nu juist? En kun je die goudbruine vegan balletjes ook zelf klaarmaken? (Spoiler: natuurlijk wel!)
Falafel komt oorspronkelijk uit het Egypte. Intussen veroverden de gefrituurde kikkererwtenballetjes zowat de hele wereld, en maar logisch. 1.Het zijn balletjes, en wie is daar niet dol op? 2. Ze smaken heerlijk kruidig. 3. Het is een eiwitrijk gerecht dat snel verzadigd en dus een prima vleesvervanger. Het is een snelle en gemakkelijke manier om met het hele gezin vegetarisch te eten en het is ongelofelijk voedzaam.
Over falafel
De eerste falafelballetjes werden waarschijnlijk al duizend jaar geleden gerold en gebakken. De populariteit van falafel kende een flinke sprong in de jaren zestig van de vorige eeuw, toen de Egyptische marktkramers besloten om hun gebakken kikkererwtenballetjes aan te bieden in combinatie met pitabrood, sla en saus: een populaire fastfoodsnack werd geboren. Daarna veroverde falafel ook het westen.
De klassieke falafel op basis van kikkererwten krijgt de laatste jaren geduchte concurrentie.
- De Egyptische variant wordt gemaakt met gedroogde 'favabonen', lente-ui en peterselie. Afwerken doe je met sesamzaadjes.
- Ook groenten zoals bloemkool, spinazie, erwtjes, wortel, zoete aardappel worden nu vaak gebruikt om lekkere seizoensfalafel te maken. Je hebt wel de bindende kracht van kikkererwten nodig: reken dus op 2/3 kikkererwten en1/3 extra groenten als je zelf aan de slag gaat.
Gezond, maar…
Falafel bestaat net zoals hummus vooral uit kikkererwten. Het is dus gezond als het op eiwitten, vezels, ijzer, magnesium, fosfor en vitamine B aankomt. Maar het bevat wel wat calorieën – een 200-tal per portie. Er zit dan ook per 100 gram 18 gram vet in, wel veelal ('gezonde') onverzadigde vetten. Het is echter vooral het frituren dat falafel minder gezond maakt. Gelukkig kun je de balletjes net zo goed bakken in wat olijfolie in de pan, in de oven of de airfryer.
(Meestal) vegan en glutenvrij
Zo, de reputatie van de falafel is gered. Zeker als je het zelf maakt, is het een lekker plantaardig alternatief voor gehaktballetjes. Als je het in de supermarkt koopt, kan er echter ei aan toegevoegd zijn voor de binding – en dat is niet vegan. Op zich zijn falafel zelfs glutenvrij maar soms gaat er ook bloem bij voor de textuur. Check dus altijd de verpakking, ook als je een falafelmix koopt om zelf balletjes te maken.
Zelf falafel maken: (zonder) eitje!
Of maak de balletjes gewoon zelf. Niets is eenvoudiger, lekkerder en je weet precies wat erin gaat. En maak gerust wat meer klaar zodat je er steeds in voorraad hebt. In de koelkast blijft falafeldeeg (afgedekt) vier dagen goed, in de diepvries bewaar je de balletjes tot drie maanden.
Hoe maak je falafel?Behalve kikkererwten heb je een minimum aan budgetvriendelijke ingrediënten nodig: ui, knoflook, citroensap, verse bladpeterselie, verse koriander en gedroogde specerijen.
Dé basisingrediënten
- 250 g gedroogde kikkererwten
- ½ ui
- 2 teentjes knoflook
- 40 g bladpeterselie
- 40 g verse koriander
- sap van ½ citroen
- 1 el komijnpoeder
- 1 kl korianderpoeder
- 1 kl specerij naar smaak zoal ras el hanout
- snuifje zout
- plantaardige olie
Uitgetest: hoe bak je ze 't best?
- In de oven: Libelle Lekker-chef Natalie bakte ze 15 à 20 minuten in een voorverwarmde oven op 200°C en draaide ze halverwege om. Helaas: de kroketjes waren niet knapperig, misten kleur en oogden daardoor een beetje smakeloos.
- In de airfryer. De falafelquenelles gingen 15 minuten in het bakmandje van de airfryer op 180°C. Het resultaat was véél beter dan in de oven. De falafel kreeg wel een korstje en de binnenkant was gaar. Een onverwacht succes.
- In olie in de pan of friteuse. Falafelballetjes zwemmen graag in olie. Na een minuut heb je al krokante falafel. Dit is en blijft de beste methode om zelf falafel te bakken. Knapperig vanbuiten, smeuïg en warm vanbinnen. Hou dus wel de temperatuur van de olie in het oog. Het is jammer als die lekkere portie fastfood verbrandt.
Dé gouden regels van falafel
- Gebruik gedroogde kikkererwten. Natuurlijk is het niet verboden om – zeker als je niet veel tijd hebt – voorgegaarde kikkererwten uit blik te gebruiken, maar het resultaat zal niet zo lekker en smeuïg zijn. Waarom niet? Kikkererwten zijn echte eiwitbommetjes. Kook je ze eerst voor, dan verliezen ze veel van hun bindingskracht. Gebruik dus gedroogde kikkererwten, laat ze minstens 12 tot 24 uur weken in koud water, giet ze af en spoel ze.
- Mix eerst de kikkererwten en voeg dan de ui en de groene kruiden toe, samen met de specerijen en het citroensap. Mix met korte herhalingen en zeker niet te lang, je wilt namelijk geen gladde hummus maken, het beslag mag nog een beetje korrelig zijn.
- Gebruik van de verse groene kruiden enkel de blaadjes. De steeltjes hoef je niet weg te gooien. Gebruik ze bijvoorbeeld voor een kruidentuiltje.
- Het falafelbeslag lijkt net een beetje te vochtig om er goede balletjes van te rollen, maar dat is de bedoeling. In het traditionele recept wordt er geen bloem of paneermeel toegevoegd, maar je kunt eventueel 1 koffielepel bakpoeder toevoegen voor een extra luchtig resultaat.
- In plaats van balletjes te rollen, maak je met behulp van 2 eetlepels balletjes of 'quenelles' van het beslag, reken op zo'n 30 gram per balletje. Maak ze liever iets te klein dan te groot, anders vallen ze misschien uit elkaar tijdens het bakken. Er bestaat ook een speciaal hulpmiddel: namelijk een falafeltang. Hiermee maak je makkelijk gelijke balletjes die je meteen in de warme olie laat vallen.
- Falafel houdt van vet. Verwarm een flinke hoeveelheid plantaardige olie zoals arachideolie in een wokpan of pan met dikke bodem tot 175°C. Bak de falafel in kleine hoeveelheden zo'n 2 à 3 minuten. Hou de olie op temperatuur. Als de olie te warm wordt, vallen de falafelballetjes makkelijk uit elkaar. Koelt de olie te snel af, dan zijn ze niet krokant genoeg.
Hoe serveer je falafel?
- Klassiek: in een pitabroodje met een flinke lepel tahinsaus en een komkommer-tomatensalade. Ook lekker met een koolslaatje erbij.
- Op een aperoplankje met een Midden-Oosterse dip zoals hummus. Vind je dat een overload aan kikkererwten? Kies dan voor een baba ganoush of muhammara.
- In combinatie met taboulé en gegrilde groenten zoals aubergine, courgette en paprika. Werk je gerecht af met verbrokkelde feta.
20 lekkere combinaties met falafel
Wil je deze recepten bewaren? Dat doe je met één klik op de knop. Lees hier hoe je het doet.
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest, YouTube en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
