De aardappel, of 'Solanum tuberosum', is een tot knollen verdikte stengel van een plant die oorspronkelijk uit de hoogvlakten van Peru en Bolivia komt.
De tot 90 cm hoge aardappelplant is een tweejarig gewas, maar wordt als eenjarige verbouwd. Na de bloei, als de plant al begint te verwelken, worden de onregelmatig gevormde knollen geoogst die zich ondergronds ontwikkeld hebben. De schil die rood-, bruin-, geel-, groen- of paarstinten kan hebben, is glad of ruw en voorzien van 'ogen' waaruit zich de jonge spruiten ontwikkelen. Er bestaan zo'n 300 aardappelrassen, die zowel in vorm, kleur, grootte, smaak en zetmeelgehalte verschillen.
Aankopen
Er bestaan oneindig veel soorten aardappelen, daardoor zijn onze schatjes van patatjes het hele jaar door verkrijgbaar. Enkel de primeuraardappelen, de 'nieuwe patatjes', zijn alleen vroeg in het seizoen verkrijgbaar. Aardappelen moeten stevig en gaaf te zijn en geen uitlopers of groene plekken vertonen. Aardappelen bewaren beter in een geperforeerde papieren zak dan in een plastic zak. In een papieren zak kan overtollig vocht beter verdampen waardoor de aardappelen minder snel beschimmelen.
Bewaren
Haal ze uit de zak en doe ze in een bak of emmer met een krant op de bodem. Schud de aardappelen af en toe om. Op een koele en donkere plaats kun je ze lang bewaren. Niet té lang, want dan kunnen uitlopers (spruiten) ontstaan. Dan worden de aardappelen taai en vermindert het vitamine C-gehalte. Bewaar aardappelen niet in de koelkast; dan worden ze blauw. Ook door stoten kunnen blauwe plekken ontstaan.
Bereiding
Er bestaan drie soorten aardappelen: vastkokende, bloemige en extra bloemige.
Vastkokende: Nicola, Charlotte, Rosa, Accent, Desire, Eersteling en Opperdoeser Ronde. Vastkokende aardappelen hebben een fijne structuur en blijven bij het koken heel. Ze zijn geschikt om te verwerken in salades en om te bakken. Ze zijn heel het jaar door verkrijgbaar.
Bloemige: Bildtstar, Bintje, Doré, Rode Pipo en Santé. Bloemige aardappelen zijn bloemig of kruimig: ze vallen bij het koken wat uiteen. Deze veelzijdige aardappel kun je koken, bakken, pureren en tot frieten verwerken.
Extra bloemige: Eigenheimer, Irene en Resonant. Extra bloemige aardappelen worden ook wel afkokers genoemd. Zij vallen tijdens het koken uit elkaar en zijn daarom heel geschikt voor soep, souffleé en puree.
Aardappelen zijn niet geschikt om rauw te eten. Kook aardappelen zoveel mogelijk in de schil. Zo behouden ze het meeste smaak en vitamines.
Aardappelen waarvan de schil voor meer dan de helft groen van kleur is, zijn niet geschikt voor consumptie omdat die zeer veel giftig solanine bevatten en daardoor niet lekker smaken. Als je aardappelen in de schil wil koken, was ze dan eerst grondig
Gezondheid
Aardappelen zijn geen dikmakers. Ze bestaan voor 80% uit water en leveren daarom slechts 76 calorieën per 100 gram. Ze bevatten veel voedingsvezels en vitamines, met name vitamine B en C. Aardappelen bevatten eiwit van uitzonderlijk hoge kwaliteit. Ze bevatten eveneens veel mineralen.
|