Jolien vindt prei allesbehalve saai: "Als kind al vond ik het indrukwekkend hoe prei met gemak de ijskoude winterdagen in de moestuin trotseerde. Nu vind ik tijdens donkere wintermaanden weinig zo troostrijk als een gerecht met prei. Of het nu in een quiche, curry, soep of een ovenschotel met kaas is, ik heb een boontje voor prei.

Sergio Herman vertrouwde me toe dat prei een van z'n lievelingsgroenten is, en ook Loïc Van Impe zet dolgraag prei op het menu. Onlangs ontdekte ik dat de oude Romeinen al dol waren op prei. Keizer Nero werd zelfs 'Porrophagus' of 'preivreter' genoemd. Dankzij hem groeide prei uit tot een held in de Europese keukens. En dat is prei nog steeds: een onmisbare held, zónder sterallures."

Prei van het veld naar je bord

• Hoe groeit prei? Prei groeit uit zaad en wordt in rijke, goed doorlatende grond geplant. Winterprei, die nu volop in het seizoen is, kan prima tegen vorst en wordt geoogst in de koudste maanden.

• Kopen: kies voor stengels met stevige witte stelen en fris-groene bladeren. Reken op 400 à 500 gram per persoon, want prei slinkt tijdens het koken.

• Bewaren: in de groentelade van de koelkast blijft een volledige prei ongeveer een week goed. Gesneden blijft hij minder lang goed. Bewaar de stengels in een luchtdichte doos om geurtjes te voorkomen. Ingevroren is geblancheerde prei maanden houdbaar.

• Bereiden: spoel de stengels grondig, want je wilt bij het eten geen zand tussen je tanden voelen knarsen. Snij de wortels en het uitgedroogde stukje van het donkergroene loof eraf, halveer de stelen en hou ze onder stromend water. Snij de prei vervolgens in ringen, reepjes of stukken, afhankelijk van het gerecht dat je maakt. Grillen, stoven, bakken of stomen? Prei kan alles aan.

• Gezond! De groente is rijk aan foliumzuur, vitamines A, C en K, mineralen zoals ijzer en kalium, vezels en antioxidanten. Wist je dat het donkergroene deel de meeste vitamines en vezels bevat?

• Laat het groen niet liggen. Het donkergroene deel is het gezondste en meeste smaakvolle, maar het is ook taaier en steviger. Dit is makkelijk op te lossen door het gewoon iets langer te garen. Snij het groene deel fijn en bak of stoof het mee in gerechten zoals roerbakschotels of curry's. Toch geen fan? Gebruik het dan als smaakmaker in soep of bouillon.

Verschillende soorten prei

Zomerprei, beschikbaar van juni tot september, is licht en fijn van structuur. Winterprei daarentegen is dikker, steviger en donkerder van kleur. Deze robuuste variant koop je van oktober tot maart.

Van het voorjaar tot de zomer geniet je van lente-ui. Helemaal dezelfde soort is het niet, maar prei en lente-ui (of bosui) hebben dezelfde bereidingsmogelijkheden en je kunt ze in recepten dus prima met elkaar verwisselen. Prei behoort wél tot dezelfde familie als knoflook en ui. Het is wel het familielid met de mildste smaak.

Groen-wit

Het witte deel groeit onder de grond en is bedekt met aarde. Zonder zonlicht vindt er geen fotosynthese plaats, waardoor dit deel wit blijft. Hierdoor is het witte deel ook malser en zachter van smaak. Het groene deel groeit boven de grond, waardoor het wel zonlicht opvangt en door fotosynthese donkergroen kleurt.

Makkelijk de koelkast in

Het kan lastig zijn om een stevige winterprei in je koelkast te krijgen. Snij een deel van het donkergroene blad af en leg de prei schuin in de groentelade. Niet alleen isoleer je hem zo om geurverspreiding in de koelkast tegen te gaan, meestal biedt dit ook net genoeg ruimte om de prei kwijt te kunnen.

Zo wordt prei nooit saai: 7 combinaties

1. Met aardappel (en wortel)

Een aardappel laten meekoken in de preisoep is een goed idee. Aardappelen voegen romigheid toe aan de milde, zoete smaak van prei. Ook klassieke ovenschotels zoals een gratin met aardappel en prei tonen dat deze combinatie uitstekend werkt. Soms wordt er ook nog wortel toegevoegd. Samen vormen ze een kleurrijke, smaakvolle basis.

2. Met kaas en nootmuskaat

Gebruik je een smaakvolle oude boerenkaas of cheddar in een gerecht met prei? Dan kan een snuifje nootmuskaat de zoete, aardse tonen nog versterken. Ook een romige kaas zoals mascarpone of ricotta of een jonge geitenkaas werkt goed bij de zachte textuur van prei. Lekker bij tagliatelle en risotto.

3. Met mosterd

Mosterd geeft een pittige kick aan zoetige prei. Roer bijvoorbeeld een lepel mosterd door je prei-roomsaus en serveer deze saus bij kip of vis.

4. Met spek of beenham

Krokant, zoutig spek contrasteert mooi met zachte, zoete prei. Toptip: bak de prei samen met spekblokjes en serveer deze mix als bijgerecht of voeg hem toe aan een hartverwarmende stamppot.

5. Met room en kruiden als dragon

Room versterkt de al aanwezige romigheid van prei en brengt de smaken samen. Maak een eenvoudige prei-roomsaus voor bij pasta of als topping voor gebakken skrei (nu ook in het seizoen!) Lekker met wat verse dragon erbij, want de subtiele anijssmaak werkt verrassend goed met de zoetigheid van prei.

6. Met kokosmelk

Voor een fluweelzachte soep of een verwarmende curry: de romige, licht zoete smaak van kokosmelk sluit mooi aan bij de zachte textuur van prei en zorgt ervoor dat het met prei zeker nooit saai wordt op je bord.

7. Met citroen of korianderzaad

Een beetje citroenzeste geeft alles een frisse kick. Maar wist je dat je aan prei ook korianderzaad kunt toevoegen? Het heeft een warme, citrusachtige smaak, die prei op een subtiele manier verrijkt. Gebruik gemalen korianderzaad in een schotel met geroosterde prei en wortel of voeg het toe aan een preicurry.

20 recepten met prei die allesbehalve saai zijn

Wil je deze recepten bewaren? Dat kan met één klik op de knop. Lees hier hoe je het doet.